Tusagassiuutinut nalunaarut

Inuiaqatigiinni whistleblowerit pisariaqartippagut

Inatsisartuni siullermiusumik Oktoberip ulluisa 20-anni pingaarutilerujussuaq sammineqartussaavoq inatsisissatut siunnersuusiortoqassasoq, whistleblowerinut illersuutaasussanngortussaq. Matumuuna Transparency International Greenland kaammattuerusuppoq Inatsisartuni partiinit tamanit siunnersuusiaq taperseqqullugu.

Kalaallit Nunatsinni annertuumik allaffissornermik ingerlatsiveqarpugut, Nuummi Namminersorlutik Oqartussaniinnaananilu kommuneniinnaanngitsoq.

Nukiit pigisagut, nunakkut immakkullu, nunamut tamarmut siaruarsimasumiipput. Transparency International Greenlandip pingaarutilerujussuartut isigaa, kikkut tamarmik nukiit taakku illersussagaat paarilluarlugillu. Nakkutilliilluarneq nakkutiginnilluarnerillu naammaginanngimmata.

Pisariaqartipparput, atorfilittat inuinnaallumi allat, periarfissaqassasut ileqqupalaalersortoqarsimatillugu, eqqunngitsuliortoqarsimatillugu, kammalaatersortoqarsimatillugu allatigulluunniit systemimi atornerluisoqarsimatillugu, toqqissillutik apuussaqarnissamut periarfissinneqartarnissaat, eqqarsarnarsinnaasoqartillugu toqqaannartumilluunniit unioqqutitsisoqarsimatillugu. Whistleblowerinut inatsimmik pisariaqartitsivugut.

Inatsit ersarissunik maleruagassaligaq whistleblowerinut aaqqissuussatut taasinnaasap ilusilersorluarneqarsimanissaanik imallip inaarsarneqarniarnissaanik siunertalik taassumalu iluani whisteblowerit illersugaanissaminnut pisinnaatitaaffiligaasimasussaallutik. Tassaassagaluarpoq toqqammavissaq siunissami inuiaqatigiittut nukinnillu pigisatsinnik paarinnilluarsinnaanissatsinnut.

Ukiorpanngortuni oqaluuseraarput whistleblowerit toqqissisimatissinnaanissaannut pisariaqartitsinerput. Aamma Inatsisartuni  arlaleriartumik sammisassanut ilaatinneqartarnikuuvoq. Ullumikkut qanga inuk pillugu paasissutissanut inatsit aporfiusartoq peernikunngorpoq.

Innuttat amerlanerit pissaanermik atornerluisunik nalunaaruteqarusuttartuugaluit 28 %-tiisa nalunaarsorsimavaat, nalullugu sumut tamakku nalunaarsorneqartarsinnaanersut. Allatut oqaatigalugu pisariaqartitat inatsimmi nutaamiiginnanngillat aammattaaq qaammarsaavigineqarnissaq pisariaqartinneqarpoq, qanoq whisteblowerit atorneqartarsinnaanerannik.

Transparency International Greenlandip maluginiarpaa iluarisimaarnartillugulu siunnersuuteqartup siunnersuusiarisimasaata pitsaassusaa nunallu avataani isumassarsiortoqarsinnaaneranik ilaliisimanera. EU-mi maleruaqqusaq malillugu whisteblowerit qulakkeerunneqartussaapput inatsisitigut aningaasatigullu taperserneqartussatut, saniatigullu naalagaaffimmi pisortaqarfiit namminersorlutillu inuussutissarsiorfiit qulakkeerinnissasut whistebloweqarnikkut aaqqissuussaateqarlutik.. Aammattaaq saniatigut inerteqqutinnguutsinneqassasoq whistleblowerinik unitsitsiniaasarnerit killilersuiniarsarisarnerilluunniit allatigulluunniit pillaaniartarnerit.

Transparency International Greenlandip siunnersuusiaq tamakkiisumik taperserpaa. Siunnersuutip oqallisigineqarnerani kingornalu Inatsisartuni suliassanngortinneqarnerani peqataanissamut piareersimavugut, ataatsimiititalianiippat, partiiniippat Naalakkersuisuniippalluunniit, kattuffiup ikiuutaanissaa siunnersuuteqarnissaaluunniit pisariaqartinneqarpat piareersimavugut. Transparency International Greenland suliassinnut malinnaajumaarpoq ingerlaavartumik qulakkeerniarlugu, whisteblowerinik illersuisinnaalernissap unittoorutigineqannginnissaa.

Karen Heilmann Lennert, Transparency International Greenlandip siulittaasua oqarpoq: Ajoraluartumik ilikkarnikuaarput ajortumik whistleblowerinut aaqqiissuteqarneq aaqqiissuteqannginnermiik ajornerusoq. Sulisut illersugaanasorisarput, sulianili arlaqartuni siulersuisunit ilisimaneqartuni isornartunik nalunaarutiginnittut soraarsitaasarneri takuneqarsinnaavoq.